CONTEXT IN DE GEVEL GEVANGEN
Februari 2020 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
Elke dag zien we vanuit het nieuwe kantoor van Metadecor de prachtige wolkenluchten die Jacob Voerman sr.* ruim een eeuw geleden vastlegde in zijn schilderijen. De in Kampen geboren kunstschilder werd geïnspireerd door de vergezichten van het landschap rond de IJssel en bracht zijn fascinatie tot leven in zijn schilderwerk. Ons vak is het maken van gevels. En met het eigen pand willen we doen wat Voerman deed in zijn schilderijen: een ode brengen aan het landschap én de beeldende kunst.
Aan de voet van de Eilandbrug, aan de oevers van de IJssel, werken we sinds een aantal jaar in een nieuw kantoorgebouw: een wat abstracte vierkant volume waarin dagelijks de prachtigste gevels worden gedetailleerd en in productie genomen. We werken met lokale, nationale en internationale architecten aan projecten over de hele wereld. En die architecten komen ook wel eens naar Kampen. Vandaar dat we nu ook met de gevel van het eigen kantoor iets bijzonders wilden doen, want dat werd tijd. Samen met Chris Kabel hebben we een patroon voor ons eigen gebouw gemaakt.
Metadecor begon ooit met gevels van strekmetaal: driedimensionaal, licht in gewicht en met verschillende gradaties van doorzicht en lichtdoorlatendheid. Strekmetaal is tactiel: het heeft structuur en diepte. Maar patronen ermee maken is lastig. Voor de architecten die wel een patroon of afbeelding in hun gevelontwerp willen toepassen, is daarop MD Designperforatie ontwikkeld: vlakke elementen waarin volledig geautomatiseerd patronen kunnen worden aangebracht. Deze patronen kunnen een element bestrijken, maar ook worden geprojecteerd op een volledig gevelvlak. De plaat blijft echter vlak. MD Formatura is geboren uit het idee dat een gevel én een patroon én een derde dimensie moet kunnen hebben. Delen van de perforaties worden omgebogen, zodat er reliëf en structuur ontstaat en een prachtig lichtspel in de gevel: met het invallende daglicht overdag en het uitstralende licht in de duisternis.
Verhalen vertellen met kunst en architectuur
Met zijn schilderijen wilde Voerman niet alleen zijn liefde voor het onderwerp tonen, maar vertelde hij ook verhalen. Elk detail, elk kleurvlakje had een betekenis. Dat willen wij ook voor de gevels die we maken en voor ons eigen gebouw. Architectuur moet – net als de schilderkunst – het verhaal vertellen van de tijd, de locatie, de functie en de context. Heel letterlijk gaan we de schilderkunst van Voerman verbinden aan ons eigen gebouw: door op basis van het schilderij IJsselgezicht een patroon te ontwikkelen dat wordt omgezet naar gevelelementen. Met Formatura hebben we nu een productiemethode waarmee we dat figuratief en met een derde dimensie kunnen doen. De wolkenlucht van het schilderij van Voerman is omgezet naar pixels, die we zodanig hebben gemanipuleerd dat de gevel ook de gewenste functionele eigenschappen krijgt.
Deze en andere gevels die we maken, spelen een aanzienlijke rol in de energiehuishouding van gebouwen. Als statische zonwering kan de gevel het daglicht zodanig reguleren, dat aanvullende zonwering niet nodig is. Voor de MD Formatura elementen is de transparantie van de gevel op de verschillende momenten van de dag en het seizoen te berekenen, zodat het mogelijk is om de vorm en richting van de patronen per gevelzijde te optimaliseren. Niet alleen is de gevel een filter voor zonlicht, het schermt ook het gebouw af van wind, regen en andere weersinvloeden.
Ode aan het landschap
Met Chris Kabel – die voor Metadecor veel patronen en reliëfs heeft ontworpen – is het IJsselgezicht van Voerman vertaald naar ons eigen kunstwerk aan de oevers van de IJssel – het gebouw waar we dagelijks werken. We zoeken naar een patroon dat speelt met de reflectie van het licht: net als de wolken die we dagelijks zien en de wolken in de schilderijen van Voerman. In het najaar van 2020 zal de zon voor het eerst niet alleen schitteren op het wateroppervlak van de IJssel, maar ook op alle kleine fragmenten in de gevel. Wij willen hiermee niet alleen laten zien wat we kunnen met onze producten, maar vooral tonen dat we zien wat Voerman zag: dat het een voorrecht is om op deze plek te mogen zijn. Om te genieten van de schoonheid van het landschap. En van de rol die architectuur daarin kan spelen.
* Jan Voerman sr. (Kampen 1857-Hattem 1941) schilderde het IJssellandschap in alle seizoenen. Het schilderij dat wordt gebruikt voor de gevel van het kantoor van Metadecor is IJsselgezicht; zomeravond bij opkomend onweer. In het Museum Voerman in Hattem loopt tot 12 april de tentoonstelling In Vervoering van Voerman, waar ook een boek bij is verschenen: www.museumvoermanhattem.nl
Beeld Schilderij Jan Voerman: Museum Hattem
Deel dit artikel
EEUWIGDURENDE BETEKENIS GEVEN
December 2019 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
Anno 2019 bouwen we voor de eeuwigheid. Meer dan ooit is architectuur een toegepaste kunstvorm die langdurig mee moet gaan. Duurzaamheid wordt vertaald naar materialen en energie, maar vooral naar de houdbaarheid van gebouwen. Daarom is het belangrijk om gebouwen te verankeren in hun context, in de geschiedenis van de plek. De gevel schrijft daarmee letterlijk geschiedenis, gevelelementen worden kunstwerken.
Dagelijks genieten duizenden mensen van eeuwenoude Hollandse meesters: kunstwerken waarvan de waarde en betekenis over de eeuwen heen alleen maar is gegroeid. Historische binnensteden vertellen ook een verhaal van het verleden naar nu en worden om dezelfde redenen gekoesterd. Voor nieuwe projecten en renovaties geldt dat de ingrepen “zo lang mogelijk” mee moeten gaan, maar tenminste 50 jaar als het gaat om de gevel. En dan liefst met zo weinig mogelijk onderhoud en een gezonde bijdrage aan het binnenklimaat. Om een paar technische eisen te noemen.
Geschiedenis vangen, toekomst beloven
De opgave “zo lang mogelijk” heeft voor een architect ook nog een andere connotatie: hoe veranker ik een ontwerp zodanig op een locatie, dat het karakter van het gebouw een langdurige positie op die plek rechtvaardigt? Hoe maak ik een ontwerp dat de geschiedenis weerspiegelt en een lange toekomst belooft? Hoe gebruik ik nieuwe technieken om mijn ideeën vorm te geven, zodanig dat aan alle technische eisen wordt voldaan, de huidige gebruiker van het gebouw tevreden is, maar ook toekomstige generaties de betekenis van het ontwerp kunnen lezen en waarderen?
Materiaaltechnologie in historische context
Wanneer er al een historische context is, kan een architect daarop voortbouwen. Een prachtig - en inmiddels ook breed geroemd - voorbeeld daarvan is Museum De Lakenhal in Leiden, waar de architecten Happel Cornelisse Verhoeven hebben voortgebouwd op de lappendeken van bouwsels uit de zeventiende eeuw tot nu. De jongste toevoeging in de gevel gebruikt weliswaar in de basis het materiaal van de overige bouwdelen - baksteen - maar laat onmiskenbaar een eenentwintigste eeuws patroon zien. De baksteen is overigens ook een staaltje materiaaltechnologie, dubbel gebakken en met een specifiek voor dit project samengestelde klei.
Rijkdom in de gevel
Ook in Leiden, laat een ander project zien hoe die referenties nog iets verder kunnen worden uitgebouwd naar het nu. De architecten van VVKH hebben zich grondig verdiept in de ornamentele kunst van de negentiende eeuw bij de renovatie van een appartementencomplex in het Plantsoen van Leiden. Van een afstand herleeft de eeuw met de rijk gedecoreerde gebouwen in een parkachtige omgeving. Dichterbij komend vertelt de gevel een ander verhaal: een state-of-the-art bronskleurige façade met geperforeerd metaal, rijk aan vorm, detail en karakter. Bovendien levert dit schouwspel - gemaakt met aluminium MD Formatura panelen - ook nog een bijdrage aan de zonwering van de appartementen.
Barokke schemerlamp
Letterlijk een verhaal vertellen over de geschiedenis kan ook een verbinding maken naar de toekomst. Voor het ontwerp van de recent opgeleverde parkeergarage in de Reviusstraat in Leeuwarden doken de architecten van TWA Architecten in het oeuvre van Revius, een dichter en dominee uit de zeventiende eeuw. Revius was een man van de barok, van de bloemlezingen en traditie. Met een knipoog naar het gedicht “Schoon is het goud” van Revius maakten de architecten een geperforeerde aluminium gevel met weelderig bloemenpatroon. Overdag is het een tactiele toevoeging aan het stadsweefsel en werpt de zon bijzondere lichtpatronen naar binnen. ’s Avonds is de Reviusgarage - aangelicht van binnenuit - een barokke schemerlamp op de schaal van de stad.
Bouwelementen als kunstwerk op zich
En wellicht valt er iets te zeggen over de eeuwigheidswaarde van de typologie parkeergarage, met het razendsnelle tempo waarin de mobiliteit aan het veranderen is. Zeker is wel dat de gevelpanelen die nu betekenis geven aan Revius en deze plek in Leeuwarden, dat tot in lengte van dagen kunnen doen. Want dat is een ander mooi gegeven van architectuur in deze tijd: het nadenken over een volgend leven van bouwelementen. Daarmee krijgt een enkel bouwelement de betekenis van een eeuwigdurend kunstwerk.
door Caroline Kruit
Caroline is bouwkundig ingenieur, journalist en gastdocent aan ArtEZ Academie van Bouwkunst in Arnhem
Deel dit artikel
MEESTERLIJK SPELEN MET LICHT
November 2019 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
De Hollandse meesters van de schilderkunst zijn er beroemd mee geworden: het vangen van het licht in de weergave van landschappen, interieurs en portretten. Zonnestralen die langs de gevel strijken, een felle lichtstraal naar de houten vloer. Zachte, dansende blosjes op de wang van een zeventiende-eeuwse dame. Lichtjes in de ogen. Met datzelfde licht kan worden gespeeld in de architectuur.
Perforaties, patronen, rasters en reliëf: zomaar een paar instrumenten die architecten kunnen gebruiken om een gevelelement te componeren. Het belangrijkste effect dat daarmee kan worden bereikt, is de manipulatie van daglicht. Niet alleen in het aanzicht van de gevel speelt de combinatie van licht met een bewerkt oppervlak een spannend spel. Elke zonnestraal die door grote, kleine, speelse of juist rigide geplaatste openingen naar binnen valt, zorgt voor dynamiek.
Schikking, houding en reddering
Wat was het geheim van die Hollandse en Vlaamse meesters? Met welke technieken bouwden zij aan een tot op vandaag fascinerend oeuvre waarin de weergave van daglicht zo'n prominente rol speelt? Ulrike Kern schreef erover in het boek Light and Shade in Dutch and Flemish Art uit 2014. De schilders uit de zeventiende en achttiende eeuw werkten met drie basisbegrippen: schikking, houding en reddering.
Schikking gaf richting aan de indeling van de ruimte (op het doek) - maten en verhoudingen. Houding had te maken met de compositie en verhouding van kleuren tot elkaar. Reddering - niet te verwarren met het hedendaagse rendering - was onderdeel van het aspect houding en vertelde over het spel van schaduw en licht waarmee elementen werden gerangschikt ten opzichte van hun achtergrond. Door het contrast van licht en schaduw net een stukje sterker of zwakker te maken - of direct licht en schaduw naast elkaar te plaatsen - won het totale beeld aan kracht. Bij al deze aspecten was het essentieel om wetten der natuur zoveel mogelijk te volgen om een realistisch beeld te scheppen, dat moge duidelijk zijn.
Daglicht als ontwerpmateriaal
De uitdaging voor de hedendaagse architect ligt nog steeds waar deze lag voor de bouwmeesters in de zeventiende eeuw: in het gegeven dat architectuur een toegepaste kunst is. Gebouwen maken vergt niet alleen een enorme dosis creativiteit en wetenschap van de natuurwetten, maar ook van de kennis van het maken, van rationele regels en randvoorwaarden. En dan is er - ook in de architectuur - altijd daglicht als ontwerpmateriaal: ongrijpbaar, van levensbelang en helemaal gratis. Daglicht is voor elk project een kans die de architect voor het grijpen heeft. Zelfs als ‘teveel daglicht’ onderdeel van de opgave is. De architect in de eenentwintigste eeuw heeft prachtige materialen en (digitale) technieken om een gebouw een eigen identiteit te geven en in een context te plaatsen.
Neem het project ‘Tussen de Lakens’ in Amsterdam, waar architect Angie Abbink het ontwerp maakte voor een woning met atelier en het volledige volume liet bekleden met wit gecoate aluminium platen in een bijzonder reliëf. Oftewel MD Formatura gevelbekleding. Kunstenaar Chris Kabel maakte het patroon met gevouwen zeshoeken in een patroon dat op een bijzonder manier speelt met het licht. Hierdoor ontstaan aan de buitenzijde én in het interieur golvende figuren, gevormd door pixels die licht weerkaatsen of doorlaten. De kleur van de lucht reflecteert op de het glanzende metaal. Schikking, houding en reddering. Ja, ik ziet het wel.
door Caroline Kruit
Caroline is bouwkundig ingenieur, journalist en gastdocent aan ArtEZ Academie van Bouwkunst in Arnhem
Deel dit artikel
GASTBLOG CAROLINE KRUIT: DANSEN DOOR DE STAD
Oktober 2019 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
Opgegroeid op het platteland, ben ik een enorme liefhebber van de stad. Niets is fijner dan lopend, fietsend of rijdend alle lijnen, rasters, vormen en ritmes binnen te laten komen. De kleuren, het licht, de patronen, de beweging: ik kan daar ontzettend van genieten. Als je zelf door de straten beweegt, is het alsof de gevels een symfonie voor je opvoeren, alsof de stad voor je danst. En ja, dat kan in bijna elke stad, zo heb ik gemerkt.
Details in de architectuur
Als beginnend redacteur volgde ik een lezing van Rudy Uytenhaak in de Academie van Bouwkunst in Amsterdam. De lezing was onderdeel van een reeks over het detail in de architectuur. De details die Rudy liet zien, zijn ook wel blijven plakken, maar vooral zijn verhaal over gelaagdheid in de stad kwam bij mij binnen. Over de schaalgrootten waarop je als architect acteert: op stedenbouwkundig niveau, van de schaal van het straatbeeld en de stadsgevel naar het gevelvlak en - uiteindelijk - het detail. Als je het goed doet (als architect) begreep ik van hem, dan vertel je hetzelfde verhaal op alle schaalniveaus. Dan kan iedereen je gebouw begrijpen. Ik vond het fascinerend.
Jaren later zat ik bij Renzo Piano op kantoor, in zijn dependance in Parijs. Hij had net het gebouw voor KPN in Rotterdam opgeleverd en ons interview daar was een beetje in het water gevallen. Daarom kreeg ik een uitnodiging om het in Parijs nog eens over te doen. Piano vertelde me hoe hij het verhaal van zijn architectuur opbouwt. Soms begint hij bij de stad. Maar net zo vaak begint hij bij het detail. Dan is er een specifieke oplossing - een constructieve knoop, een gevelelement, een bepaald referentiedetail - dat hem stuurt naar het ontwerp voor het gehele gebouw.
Unieke kracht van een ontwerp
Aan mijn studenten op de academie vraag ik elk jaar om een reportage te maken over een eigen ontwerp. Als oefening laten ze vijf beelden aan me zien, om me kennis te laten maken met het gebouw. Het eerste beeld moet de meeste indruk maken: daarmee wil ik meteen de kracht van hun architectuur en ideeën kunnen zien. Zo'n beeld kiezen is ontzettend moeilijk. Ook architecten die al decennia gebouwen maken, hebben moeite met een direct antwoord als ik ze vraag waar ik de unieke kracht van hun ontwerp kan aflezen. Vanuit de lucht? In het straatbeeld? Met mijn neus op de gevel? Of juist wandelend door het gebouw met prachtige lichtinval en doorzichten naar buiten?
Mijn oog mag dan inmiddels een beetje geoefend zijn, maar het blijft een prachtig spel. Om te ontdekken welke geheimen gebouwen en gevels onthullen als je naar ze toekomt of juist weer afstand neemt. Wat dacht deze architect toen hij dit patroon koos? Waarom dit materiaal? Waar zie ik referenties? Dat is altijd een moment om even een rondje om de eigen as te draaien. Zo danst de stad voor mij en ik voor de stad.
Caroline Kruit
Deel dit artikel
GASTBLOG CHRIS KABEL: LICHTVANGERS
Juli 2019 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
In 2010 vroeg Woningstichting De Key mij een voorstel te doen voor een kunsttoepassing op de gevel van een nieuw te bouwen atelierwoning in hartje Amsterdam (zie foto hieronder).
Gedecoreerd met perforatiepatroon
Er waren nogal wat randvoorwaarden: de gevel moest met panelen van 3mm aluminium bekleed worden. De kleur was ook al voorgeschreven, RAL 9010, oftewel verwarmingswit, zoals dat in vakjargon genoemd wordt. Verder moest er een link gelegd worden met de historie van de locatie, het Blauwlakenblok, waar in de 16e eeuw wollen lakense stoffen geverfd werden. En, de belangrijkste voorwaarde: de aluminium panelen moesten gedecoreerd worden door middel van een perforatie patroon. Dat wilde dus zeggen dat ik alleen maar gaatjes in de plaat mocht maken.
Textuur in de gevel
Nou vind ik de meeste gevels die van geperforeerde metaalplaat zijn voorzien erg plat. Het lijkt alsof er een sticker op het gebouw is geplakt. Ik wilde meer dan dat. Het licht moest schuren en blijven hangen aan de gevel. Er moest textuur in de gevel gebracht worden. Zoals een oude muur met zijn onregelmatige oppervlak van verweerde stenen het licht vangt. En zoals textiel dat met zijn geweven textuur tactiliteit brengt (zie foto hieronder).
Licht vangen en schaduw werpen
Al deze ambities moest ik vangen binnen een beperkt budget dat mij dwong om inventief te zijn. Er was geen geld om dingen toe te voegen, ik kon alleen maar weghalen. Dus ben ik uitgegaan van een hele simpele gatperforatie, een half maantje, dat gespiegeld een vorm oplevert (foto 1 van 4) die onder een hoek gebogen kon worden. Doordat de geperforeerde vorm naar boven of naar beneden gebogen kon worden, ving hij het licht op of wierp hij een schaduw (foto 2/3 van 4). Met behulp van schaalmaquettes is het effect op de binnenruimte getest (foto 4 van 4).
Film Buigen van prototype
Gedrapeerde stof
Het ontwerp van het patroon op de facade is een vrije interpretatie van een gedrapeerde stof. Hiervoor hebben we een stuk textiel gedrapeerd en gefotografeerd en vervolgens zo bewerkt dat een gepixelde afbeelding van de gedrapeerde stof ontstond die als onderlegger gebruikt is voor het perforatiepatroon. Door de licht en schaduwwerking ontstaat er een rijk geschakeerd beeld dat nooit bereikt had kunnen worden met enkel en alleen het perforeren van plaatmateriaal (foto 1/2 van 3).
Het interessante aan dit ontwerp is dat er eindeloos mee gevarieerd kan worden, zowel met de perforatie als met de patronen die ermee te maken zijn (foto 3 van 3). Hiermee stond ik samen met Metadecor aan het begin van de MD Formatura gevels en heeft dit geleid tot een mooie samenwerking.
Een goede groet,
Chris Kabel
www.chriskabel.com
Deel dit artikel
EEN REIS DOOR ZUID-KOREA
April 2018 │ Blog │ Leestijd: 3 minuten
In februari reisden drie collega’s af voor een architectonische reis door Zuid-Korea. Samen met ons agentschap daar hebben we de afgelopen drie jaar een aantal heel mooie projecten mogen realiseren. Met dit blog geven we een kijkje in hun avontuur. Reis je mee?
Een gevel als zonwering
Bij het aanrijden doemt het gebouw voorzichtig op tussen de heuvel. Het Hyundai Motor Training Center is het nieuwe opleidingscentrum van Hyundai Motor in Zuid-Korea. Metadecor heeft de gehele gevel van 2.600m2 MD Strekmetaal voorzien. Door de speciale coating en de textuur van het materiaal ontstaat er een prachtig spel met daglicht die reflecteert bij het bewegen door het landschap. De maas van het MD Strekmetaal is variabel en hierdoor verloopt deze van open naar dicht en weer terug.
Een tweede leven
Midden in Seoul is een bestaand gebouw compleet gerenoveerd voor een nieuwe herbestemming. Het is nu een prachtig koperkleurig gebouw met gebogen MD Strekmetaal panelen als gevel. De reflectie van het licht werkt mee aan een spectaculaire gevel in combinatie met het textuur van het patroon en de golven die in de gevel zijn ontstaan. Het gebouw is op een eenvoudige wijze voorzien van een nieuwe schil. Op enkele plaatsen is het MD Strekmetaal doorgetrokken over de ramen. Hierdoor ontstaat er aan de buitenzijde een nieuw silhouet en heeft het ook de functie om de zon te weren.
Van drie gebouwen een eenheid maken
Aan de rand van Seoul zijn drie bestaande gebouwen compleet getransformeerd van binnen en buiten. Om hiervan één gebouw te maken heeft de architect gekozen voor een voorzetgevel. Deze is rondom de buitengevels van de complexen gerealiseerd. De materiaal keuze van ons product MD Strekmetaal in combinatie met een speciale rode poedercoating is echt gaaf. Er is gekozen om delen van de voorzetgevel open te houden door statische luiken te plaatsen.
Prachtige villa in Kunstenaarswijk
Deze prachtige villa is gerealiseerd in een leuke en inspirerende kunstenaarswijk. Het hele complex bestaat uit bijna één soort beton, waarbij enkele accenten zijn gelegd op ingangen en aparte massa’s. Deze zijn bekleed met MD Strekmetaal panelen in een geanodiseerde koper kleur. Achter enkele delen zit glas en deze combinatie zorgt voor voldoende daglicht in de achterliggende ruimte. Maar gelijk biedt dit privacy op het maaiveld.
Expositieruimte in Zuid-Korea
Voor het einde van dit jaar willen wij een expositieruimte openen met een aantal MD producten en bevestigingssystemen. In deze expositieruimte kunnen wij demonstraties geven aan Koreaanse architecten en opdrachtgevers om zo kennis te maken met onze innovatieve voorbeelden van design gevelbekleding. Samen met ons agentschap hebben we hier nu concrete stappen in gezet.
Een bezoekje aan de grens
Een heel ander soort hoogtepunt van onze reis was het bezoek van de zwaar bewaakte grens tussen Noord en Zuid-Korea. Deze demilitarized zone is een grens van een stuk niemandsland met een breedte van 4 km. In dit gebied vond de belangrijke ontmoeting plaats tussen de leiders van beide landen, een jaar geleden. Door het oog van een verrekijker lijkt het een heel normaal land, maar we weten allemaal dat dat anders is. Heel indrukwekkend om te zien.
Bijzondere architectuur van David Chipperfield en MVDRV
Op onze laatste dag hebben we twee zeer bijzondere gebouwen bezocht, namelijk het Amorepacific Museum of Art en The Imprint van MVRDV Architecten. Bij het Amorepacific Museum of Art is het mooi te zien wat licht betekent voor zowel interieur als exterieur. Door de lamellen gevel aan de buitenkant ontstaat er een monolithisch beeld. De glazen gevels vallen hierdoor weg en de weerkaatsing van de gebouwen eromheen wordt onderbroken. En van binnenuit kijk je volledig uit over de stad.
The Imprint van MDRDV Architecten is een opvallend verschijnsel. Het is uit een materiaal gegoten met een contra mal van het naastgelegen gebouw. Design van Nederlandse bodem, dan voel je wel een beetje trots. Een eenvoudig beeld maar technisch ontzettend ingenieus. Het zijn de details die zorgen voor verwondering. Als je op het gebouw af komt lopen is het alsof je erin getrokken wordt. Door een schouwspel met spiegels en lichtreflectie voelt het alsof je zweeft.
Alles de moeite waard om te bezoeken als je ooit naar Zuid-Korea gaat.
Deel dit artikel
REAGEREN OP DE CONTEXT
DECEMBER 2018 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
De titel van dit blog roept waarschijnlijk een vraag bij je op. Waar gaat dit blog over? We nemen je mee naar de gevel van het Graafschap College in Doetinchem. Sinds oktober 2018 heeft de school zijn intrek genomen in een nieuw gebouw op het Sportpark Zuid met een wel heel bijzondere gevel.
Geen kantooruitstraling
cepezed is het architectenbureau achter deze bijzondere gevel. Dat kreeg de vraag vanuit de schooldirectie om het nieuwe schoolgebouw van binnen en buiten vorm te geven. Het moest een beeldbepalend ontwerp zijn, dat niks weg had van een kantoorgebouw (maar desnoods wel zo moest kunnen functioneren). Daar lag de uitdaging voor cepezed. Het schoolgebouw kwam op de plek waar voorheen een tennishal had gestaan. Een mooie uitvalsbasis voor de opleidingen Sport & Bewegen en Veiligheid & Vakmanschap, die door de huisvesting op het Sportpark Zuid van alle faciliteiten daar gebruik kunnen maken.
Oude eikenbomen
Een beeldbepalend ontwerp dus. cepezed heeft de gevel van het schoolgebouw daarom laten reageren op de context van het gebied rondom het nieuwe schoolgebouw. Er is veel groen en het staat vol met oude eikenbomen. Een mooie inspiratiebron en zo is de boomgevel van de school ontstaan. De boomgevel is van weervast cortenstaal, dat met de tijd een mooie roestkleur krijgt. Bij de constructie van de takken van de boom zijn de randen iets verdikt. Dit zorgt voor net iets meer massa wat zichtbaar wordt langs de randen. Bij de entree staan de stammen van de bomen wat verder uit elkaar, zodat er meer nadruk wordt gelegd op de entree.
Gevel met een functie
Naast dat de gevel esthetisch moest zijn, moest hij ook functioneel zijn. De schooldirectie hechtte veel waarde aan een gebouw met veel ruimte voor de toetreding van daglicht, maar niet ten kostte van het uitzicht. Bij het eerste ontwerp van de boomgevel blokkeerde de takken nog het uitzicht. Maar toen kwam het idee om de boomgevel te perforeren, waardoor er genoeg daglicht binnenkomt en er een speels uitzicht naar buiten ontstaat. Daar kon de schooldirectie zich helemaal in vinden. Op twee plekken is de gevel nog wat meer open, omdat daar twee grote eikenbomen voor staan. Zo blijven het zicht en de daglichttoetreding het beste intact.
Eén geheel
De boomgevel fungeert eigenlijk als een tweede huid om het gebouw. Erachter zijn afwisselend stroken van glas en zwarte aluminium panelen terug te vinden. Aan de bovenkant zijn de cortenstalen bomen richting de dakranden gevouwen, zodat de thermische schil en tweede huid samen één geheel vormen.
Meer informatie over het project?
Bekijk het project op onze website of ga naar het project op de website van cepezed.
Fotografie: cepezed | Lucas van der Wee
Deel dit artikel
Altijd de nieuwste blogs in je mail?
Meld je dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief. Zo kun je inspiratie opdoen vanuit je luie stoel. In ons privacy statement lees je hoe wij omgaan met gebruikersgegevens.
LICHT BRENGT GEBOUWEN TOT LEVEN
September 2018 │ Blog │ Leestijd: 2 minuten
Licht is ongrijpbaar. Het bestaat uit stralen die super snel door de ruimte en lucht bewegen. De ene kleur absorbeert het licht, de andere kaatst het terug. Licht brengt dingen tot leven.
Ziel van het plein
Het Paviljoen in het centrum van Vlijmen, dat huisvesting gaat bieden aan een kapper, bloemist en horecagelegenheid wordt voorzien van een geïntegreerd lichtkunstwerk. Met de afronding van dit gebouw is het kloppende hart van Vlijmen compleet. Het Paviljoen komt in het middelpunt van de belangstelling te staan door het lichtkunstwerk en vormt daarmee de ‘Ziel van het plein’. Het lichtkunstwerk geeft een extra dimensie aan het pand en aan het centrum van Vlijmen.
Architectonische uitstraling
Voor de bovenrand van het paviljoen maakt Herman Kuijer, beeldend kunstenaar, gebruik van MD Formatura. De perforatie in het metaal en het lichtprogramma dat zich daarachter afspeelt vormen het kunstwerk. Het licht wordt door LED-armaturen gegenereerd en straalt de naar binnen gebogen vierkanten aan. Hoewel de zogenoemde ‘kroon’ opgebouwd is uit panelen vormen de vierkanten een doorlopend patroon. Samen met de subtiele kleur verlopen in het lichtprogramma van de kunstenaar draagt dat bij aan de architectonische uitstraling van het gebouw.
Lichtbron nooit in beeld
Om te komen tot het juiste lichtspel zijn er meerdere lichtproeven gedaan met verschillende formaten en hoeken. Het gekozen vierkant bleek de beste oplossing te zijn voor een mooi repeterend geheel en een gelijkmatig lichtverschijnsel. De hoek en de locatie van de lichtbron is bepalend voor het effect. De lichtbron wordt daarom zo geplaatst dat hij nooit direct in beeld is en dat de vierkanten goed worden aangestraald.
Foto's lichtproeven:
De pijl wijst de plek aan waar het lichtschijnsel het beste tot zijn recht komt en wordt toegepast in het project.
Deel dit artikel
Altijd de nieuwste blogs in je mail?
Meld je dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief. Zo kun je inspiratie opdoen vanuit je luie stoel. In ons privacy statement lees je hoe wij omgaan met gebruikersgegevens.
EEN GEVEL DIE ADEMT IS DE TOEKOMST
Augustus 2018 │ Blog │ Leestijd: 5 minuten
Voor iedereen zit de vakantie er zo goed als weer op. Een vakantie, waarbij we enorm hebben kunnen genieten van mooi weer. Dat willen we natuurlijk iedere zomer wel, maar helaas zit er ook een keerzijde aan het warme weer.
Steeds warmer
Het klimaat verandert enorm door de opwarming van de aarde. Sinds het begin van het industriële tijdperk (rond 1860) is de temperatuur gemiddeld 1 graad gestegen. Dit wordt veroorzaakt door de uitstoot van broeikasgassen van onder andere onze huizen, auto’s en fabrieken. We krijgen hierdoor te maken met extremere weersomstandigheden, zoals hittegolven, regenstormen en koude periodes.
Invloed op alles
Naast dat we steeds meer te maken krijgen met extremer weer, zijn er nog veel meer zaken die de warmte niet kunnen trotseren. Zo beginnen de ecosystemen te verschuiven, waardoor het bijvoorbeeld eerder lente wordt. En het is nog maar de vraag hoe alle planten en dieren hierop gaan reageren met de tijd. De zeespiegel stijgt steeds harder door smeltend landijs, wat grote gevolgen kan hebben voor landen onder de zeespiegel zoals Nederland. Maar ook op ons als mensen heeft de warmte veel invloed.
Hittestress
Het warme weer zorgt steeds meer voor hittestress, vooral bij kwetsbare mensen zoals zieken, ouderen en kinderen. Steeds meer deskundigen geven aan dat hittestress een onderschat probleem is en meer aandacht moet krijgen nu het steeds warmer wordt. Ook werkende mensen ondervinden veel hinder van de warmte, want het zorgt ervoor dat je minder geconcentreerd bent. Hierdoor gaat je productiviteit omlaag en dat is nadelig voor werkgevers. Daarom is het belangrijk om te kijken naar hoe we leven en werken.
Klimaatbestendig bouwen
De manier waarop we onze leefruimte hebben ingericht, speelt een cruciale rol. Want stenen, wegen en gebouwen houden de warmte vast, terwijl groen, water en wind zorgen voor verkoeling. Daar moet dus veel meer aandacht voor komen tijdens het bouwen van steden, kantoorgebouwen en huizen. Door een gebouw te voorzien van een open designgevel creëer je ten eerste een gebouw die bij iedereen in het oog springt en ten tweede kun je juist heel goed inspelen op het veranderende klimaat. Nu wil jij natuurlijk weten hoe.
Gevels met een open karakter
Door te kijken naar de zontoetreding bij een pand over de gehele dag kun je de juiste doorlaatbaarheid bepalen van je gevel. Zo houd je gevel de warmte buiten zonder het zicht te belemmeren. Het open karakter van een gevel zorgt ervoor dat de wind haar weg vindt rond het pand en voor verkoeling zorgt. Wil je echt een stapje verder gaan, kies dan voor een open designgevel met groen. Beplanting verwerken in je gevel heeft meerdere voordelen. Het zorgt voor extra verkoeling in het gebouw, het geeft je gevel een duurzamer en levendig karakter en het fleurt de omgeving op. Oftewel, een gevel die ademt is de toekomst.
Bron: NOS en BU
Deel dit artikel
Altijd de nieuwste blogs in je mail?
Meld je dan aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief. Zo kun je inspiratie opdoen vanuit je luie stoel. In ons privacy statement lees je hoe wij omgaan met gebruikersgegevens.
BLADMOTIEF ALS INSPIRATIE
Juni 2018 │ Project │ Leestijd: 2 minuten
Je vindt er iets van. Er wordt over gesproken. Het is een bijzonder en uniek project aan het Plantsoen in Leiden. Nieuwsgierig zijn we over het ontwerp en gebruik van het bladmotief welke verwerkt is in- en buitenom het pand. We vroegen het aan de architect VVKH in Leiden welke het ontwerp heeft bedacht.
Aan het Plantsoen staat een monumentale villa uit het eind van de 19e eeuw. In de loop der jaren is er van alles aangebouwd, en werd het met Plantsoen 3 tot verzorgingstehuis omgebouwd in de jaren ’50. Dat heeft tot 2013 dienst gedaan.
Ontstaan ontwerp
Toen bij VVKH Architecten de vraag kwam om deze panden te verbouwen naar appartementen, en de monumenten in oude luister te herstellen, hebben ze onderzocht hoe om te gaan met de nieuwere delen; het gaat dan om de ronde uitbouw die in 1993 tegen Plantsoen 1 was aangezet (vroeger zat hier een serre, zie de oude foto), en de opgetopte tussenbouw uit de jaren ’60.
Inspiratie
Er werd gezocht naar contrast, maar wel in stijl. Inspiratie is er gevonden in de plantenmotieven van William Morris. Hij was de belangrijkste ontwerper en utopisch denker van het 19e-eeuwse Engeland uit dezelfde tijd als de villa.
De klassieke architectuur uit die tijd kent veel ornamenten, vaak geïnspireerd op de natuur. En als een gemetselde villa, van zware materialen als baksteen en natuursteen, een uitbouw of serre heeft is deze vaak van licht materialen, met rijk gedecoreerde randen. Zie het voorbeeld van de veranda’s, verderop langs het Plantsoen.
Blaadjes
Met dit idee zijn de nieuwe delen van het gebouw voorzien van een dunne metaalplaat van 3 millimeter met plantmotief. En door het draaien van de blaadjes is dit een echte organische nieuwe huid geworden, die contrasteert met de monumenten, maar er ook bij hoort.
Het geschikte systeem om dit effect te kunnen bereiken heeft VVKH architecten gevonden in MD Formatura. MD Formatura bestaat uit een patroon van figuren waarbij er delen omgezet kunnen worden. Deze figuren, in dit geval bladmotief, kunnen gelijke vormen of verschillende vormen hebben. Bij gelijke figuurvormen kan er een patroon ontstaan door het omzetten van delen in twee verschillende richtingen, waar er door schaduwwerking een beeld ontstaat. Bij verschillende figuurvormen kan dit effect versterkt worden door verschillende vormen, formaten en draairichtingen.
De gevel van de ronde aanbouw van Het Plantsoen is volledig afgewerkt met een bronskleurig geanodiseerd MD Formatura om zo de rijke decoratie van de 19e eeuw terug te laten komen.
Dit maakt het gebouw tot een bijzonder object op de kop van Het Plantsoen.
Lees meer over het project | VVKH architecten Plantsoen Leiden | MD Formatura
Deel dit artikel