SOMBRA PAVILJOEN IN VENETIË, ITALIË

Architect: MVRDV │ Opdrachtgever: Metadecor │ Gerealiseerd in: 2025 │ Beelden: Jaap Heemskerk (Metadecor) & Federico Vespignani │ Video: MVL Groep

Product: MD Formatura
Materiaal: Aluminium
Oppervlakte behandeling: geanodiseerd in ALUBRONZE 03 

Agenda

11 september

Lezing over prestatiegericht gevelontwerp - Details volgen

23 november

Laatste dag van de tentoonstelling Time Space Existence in de Marinaressa Gardens en laatste dag van de Biënnale van Venetië

SOMBRA leeft!

Met trots introduceert Metadecor SOMBRA, het eerste paviljoen ter wereld met luchtgestuurde dynamische zonwering. Een baanbrekende innovatie op het gebied van architectuur en duurzaam ontwerp. SOMBRA biedt bescherming tegen de zon, maar werkt er tegelijk actief mee samen en vormt zo een levend systeem dat zich aanpast aan de beweging van het zonlicht. Aangedreven door lucht en volledig zonder elektriciteit biedt SOMBRA voor een emissievrije oplossing voor licht-, warmte- en ventilatieregulatie.

Eerbetoon aan de zon

SOMBRA is ontwikkeld in samenwerking met Airshade Technologies en bestaat uit een buitenlaag van beweegbare aluminium elementen die het zonlicht filteren en een voortdurend veranderend spel van licht en schaduw creëren. Naarmate de zon de lucht verwarmt, stijgt de luchtdruk, waardoor de elementen sluiten en schaduw ontstaat. Dit elegante en tegelijk functionele ontwerp eert de zon als krachtige aanwezigheid, terwijl het beschutting en duurzaamheid biedt.

SOMBRA paviljoen

De vorm van het paviljoen is geïnspireerd op het pad van de zon ter hoogte van coördinaten 35°12.6′N 24°54.6′E, gelegen tussen Venetië (waar het paviljoen debuteert tijdens de Biënnale) en Dubai (de volgende locatie waar het wordt tentoongesteld). SOMBRA is daarmee niet alleen een beschutting, maar ook een kunstwerk - een architectonisch experiment in dynamische en duurzame zonwering.

SOMBRASOMBRA Metadecor

Gefilterd schaduwlicht

Het bronzen geanodiseerde paviljoen bestaat uit zes metalen ribben, opgebouwd uit hergebruikte aluminium balken, met driehoekige, geperforeerde MD Formatura-panelen, een product van Metadecor. In ruststand staan de panelen open, zodat er maximaal zicht is door het zonweringsscherm. Bij intens, direct zonlicht sluiten afzonderlijke panelen om maximale schaduw te bieden. Het geheel wekt de indruk van een levend organisme dat zich aanpast aan het zonlicht.

Mock-up van een vlinder met in het midden de luchttank en aan weerszijden de geperforeerde vleugels.

Luchtdruk als aandrijving 

Het luchtaangedreven systeem van SOMBRA functioneert volledig zonder elektriciteit en berust op een slim samenspel tussen zonnewarmte, luchtdruk en mechaniek. Wanneer zonlicht op het paviljoen schijnt, warmt de lucht op in speciaal ontworpen luchttanks die strategisch in de gebogen ribben van de constructie zijn verwerkt. Hierdoor ontstaat een stijging van de luchtdruk, die lucht voortstuwt naar kleine, verborgen cilinders. Deze sturen op hun beurt lucht in flexibele luchtzakken die de ribben met de beweegbare panelen verbinden.

De luchtzakken functioneren als spieren die onder druk samentrekken, waardoor de panelen sluiten en schaduw werpen. Dit mechanisme, geïnspireerd op robotica, werkt volledig passief en zonder elektronische aansturing. Zodra de zon verdwijnt of achter bewolking raakt, koelt de lucht in het systeem weer af, daalt de druk en ontspannen de luchtzakken zich. Hierdoor keren de panelen vanzelf terug naar hun open stand. Zo ontstaat een dynamisch, zelfregulerend systeem dat zich voortdurend aanpast aan de veranderende lichtomstandigheden - een architecturaal organisme dat letterlijk ademt met de zon.

SOMBRA is geïnitieerd door Metadecor, Airshade Technologies en Alumet (anodiseren) en vandaaruit doorgegroeid tot een samenwerking tussen toonaangevende experts: MVRDV (architectuur), Van Rossum - Raadgevend Ingenieurs (constructie), ARUP (werktuigbouwkunde en zonlichtstudies), Kersten (buigen) en het AMOLF Institute (aandrijving door ‘soft robotics’).

In dit project is verwerkt