29-oktober-2024
   

Schaduwkunst

In september namen we deel aan het evenement Architect@Work in Rotterdam, waarbij we meerdere gesprekken voerden met architecten, ingenieurs, interieurontwerpers en collega-exposanten. Als er één thema is dat uitgebreid aan bod kwam: schaduw. The Art of Creating Shade zou een verplicht vak moeten zijn in elk ontwerponderwijs.

Architectonische schaduw? Bestaat er zoiets? Wij geloven van wel. Door de jaren heen hebben we veel gevels gecreëerd met interessante semi-transparante patronen en figuren, waarbij we de architectonische expressie van de buitenkant genieten en beschrijven. In diezelfde periode genieten wij – bijna dagelijks – van de patronen die schaduw creëert op de vloeren en muren van ons hoofdkantoor in Kampen. Geometrische patronen, in dit geval gecreëerd door de MD Formatura FO223 gevel aan de buitenzijde.

Hoofdontwerpcriterium

Schaduw geeft ruimtes een extra laag van beleving en betekenis. Het creëert steeds veranderende hoeken van licht en donker en beïnvloedt de manier waarop je kijkt, beweegt en je comfortabel voelt (of niet) in die ruimte. Achter gevels met MD Designperforatie of MD Formatura voegen de patronen een extra laag cognitieve emoties toe. Bij de meeste projecten voelt dat als een bonus. Maar wat als we het onderwerp tot een hoofdontwerpcriterium verheffen? Beginnen met de vorm en het schaduwpatroon en vanuit die hoek een gevel ontwerpen?

Tapijt uit het Midden-Oosten

Het ontwerp in de gevel van Theater Zuidplein in Rotterdam is gemaakt met behulp van parametrische ontwerptools, waarbij slechts één kleine driehoek is gekozen als vorm waarmee een aantrekkelijke compositie kan worden gemaakt. Het effect in de gevel is magisch, vooral 's nachts wanneer het gebouw oplicht als een lantaarn. Maar de bonus is het effect dat de schaduw heeft in het interieur. Met de juiste hoek van de zon ervaren bezoekers van het theater schaduw als een tapijt uit het Midden-Oosten. Alsof je in een sprookje uit Duizend-en-een-nachten wandelt.

Licht als hulpmiddel

Of de architect of ontwerper nu kunstlicht gebruikt of afhankelijk is van daglicht als ‘magiemaker’: schaduwpatronen zijn een kans die je niet mag missen. Bij Architect@Work Rotterdam toonden we een goudgecoat aluminium blad van het onlangs voltooide Renaissance Hotel-project: in Amsterdam siert het het plafond met een subtiele strook LED-verlichting rond de randen. Ook een onderdeel van de dakuitbreiding van magazijn Santos in Rotterdam trok de aandacht van de bezoekers van de beurs. In ons interview met de architecten Karin en Karin vertellen ze over de verrassende schaduweffecten van die gevel.

Van kunst tot wetenschap

Voor ons geven de gesprekken die we in Rotterdam voerden en de projecten waar we momenteel aan werken voldoende aanmoediging om dieper in de wereld van de schaduwen te duiken. We willen heel graag meer architecturale schaduw verkennen, experimenteren en ervaren en het effect ervan op het welzijn van de gebruikers van gebouwen en openbare ruimtes meten. Met andere woorden, we duiken in The Science of Creating Shadow en hopen dat architecten en opdrachtgevers ons op die reis zullen vergezellen. Wordt vervolgd.